Dotacje i programy wsparcia dla fotowoltaiki w 2023 roku

Program "Mój Prąd" 5.0

Program "Mój Prąd" to flagowe wsparcie dla mikroinstalacji fotowoltaicznych w Polsce. Piąta edycja programu wystartowała w kwietniu 2023 roku i wprowadziła kilka istotnych zmian względem poprzednich edycji.

Kluczowe informacje o programie "Mój Prąd" 5.0:

Budżet programu: 400 mln zł
Okres przyjmowania wniosków: od kwietnia 2023 do wyczerpania środków (nie dłużej niż do 22.12.2023)
Operator programu: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW)

Zakres dofinansowania

Program "Mój Prąd" 5.0 wprowadził kompleksowe podejście do wsparcia prosumentów, oferując dofinansowanie dla:

Element instalacji	Maksymalna kwota dofinansowania	Maksymalny poziom dofinansowania
Mikroinstalacja fotowoltaiczna (o mocy 2-10 kW)	6 000 zł	50% kosztów kwalifikowanych
System zarządzania energią (HEMS/EMS)	+ 3 000 zł	50% kosztów kwalifikowanych
Magazyn energii elektrycznej	+ 16 000 zł	50% kosztów kwalifikowanych
Magazyn ciepła	+ 5 000 zł	50% kosztów kwalifikowanych
Maksymalne łączne dofinansowanie	30 000 zł

Warunki uzyskania dotacji

Aby otrzymać dofinansowanie z programu "Mój Prąd" 5.0, należy spełnić następujące warunki:

Być prosumentem (wytwórcą i odbiorcą energii) rozliczającym się w systemie net-billing
Mieć zawartą umowę kompleksową regulującą kwestie związane z wprowadzaniem energii do sieci
Instalacja musi być zakończona i podłączona do sieci (posiadać licznik dwukierunkowy)
Moc instalacji musi wynosić od 2 do 10 kW
Inwestycja musi być zrealizowana po 1 stycznia 2021 roku
W przypadku ubiegania się o dotację na magazyn energii, jego pojemność musi wynosić minimum 2 kWh

Ważne zmiany względem poprzednich edycji

W stosunku do poprzednich edycji, "Mój Prąd" 5.0 wprowadził kilka istotnych zmian:

Znaczne zwiększenie kwoty dofinansowania (z maksymalnie 16 000 zł w MP 4.0 do 30 000 zł w MP 5.0)
Dodanie możliwości dofinansowania magazynów ciepła
Wykluczenie z programu osób rozliczających się w systemie net-metering (tylko net-billing)
Zwiększenie nacisku na autokonsumpcję poprzez promowanie magazynów energii

Program "Mój Prąd" 5.0 silnie promuje magazynowanie energii i zwiększanie autokonsumpcji, co jest odpowiedzią na spadającą opłacalność wprowadzania nadwyżek energii do sieci w systemie net-billing. Kompleksowa instalacja z magazynem energii i systemem zarządzania pozwala wykorzystać nawet 70-80% produkowanej energii na własne potrzeby.

Program "Czyste Powietrze"

Program "Czyste Powietrze" to kompleksowy program termomodernizacji domów jednorodzinnych, który od 2023 roku w istotny sposób uwzględnia również instalacje fotowoltaiczne jako element poprawy efektywności energetycznej budynków.

Dotacja na fotowoltaikę w ramach "Czystego Powietrza"

W ramach programu "Czyste Powietrze" możliwe jest uzyskanie dofinansowania do instalacji fotowoltaicznej w następującej wysokości:

Poziom podstawowy

Dla kogo: Osoby o dochodzie rocznym do 135 000 zł

Maksymalna dotacja na fotowoltaikę: do 30% kosztów kwalifikowanych, nie więcej niż 5 000 zł

Poziom podwyższony

Dla kogo: Osoby o miesięcznym dochodzie do 1 894 zł/os. (gospodarstwo wieloosobowe) lub 2 651 zł (gospodarstwo jednoosobowe)

Maksymalna dotacja na fotowoltaikę: do 60% kosztów kwalifikowanych, nie więcej niż 10 000 zł

Poziom najwyższy

Dla kogo: Osoby o miesięcznym dochodzie do 1 090 zł/os. (gospodarstwo wieloosobowe) lub 1 526 zł (gospodarstwo jednoosobowe)

Maksymalna dotacja na fotowoltaikę: do 90% kosztów kwalifikowanych, nie więcej niż 15 000 zł

Warunki uzyskania dotacji na fotowoltaikę w "Czystym Powietrzu"

Instalacja musi być elementem kompleksowej termomodernizacji budynku
Wymagana jest wymiana nieefektywnego źródła ciepła na ekologiczne (chyba że budynek już posiada ekologiczne źródło ciepła)
Moc instalacji fotowoltaicznej musi być dobrana do zapotrzebowania budynku na energię elektryczną
Instalacja musi być wykonana przez firmę z odpowiednimi uprawnieniami

Ważne!

Dotacja na fotowoltaikę z programu "Czyste Powietrze" nie może być łączona z dofinansowaniem z programu "Mój Prąd" na tę samą inwestycję! Trzeba wybrać jedno źródło dofinansowania.

Zwykle bardziej opłacalne jest skorzystanie z programu "Mój Prąd", chyba że planowana jest kompleksowa termomodernizacja budynku i kwalifikujemy się do podwyższonego lub najwyższego poziomu dofinansowania w "Czystym Powietrzu".

Ulga termomodernizacyjna

Ulga termomodernizacyjna to instrument wsparcia wprowadzony w 2019 roku, który pozwala odliczyć od podstawy opodatkowania wydatki poniesione na termomodernizację budynków jednorodzinnych, w tym na instalacje fotowoltaiczne.

Podstawowe informacje o uldze termomodernizacyjnej

Maksymalna kwota odliczenia: 53 000 zł na podatnika (niezależnie od liczby realizowanych inwestycji)
Okres odliczenia: Do 6 lat od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek
Dla kogo: Właściciele lub współwłaściciele jednorodzinnych budynków mieszkalnych, którzy rozliczają PIT
Co można odliczyć: Wydatki na materiały, urządzenia i usługi związane z termomodernizacją, w tym instalację fotowoltaiczną

Warunki skorzystania z ulgi na fotowoltaikę

Inwestycja musi być zakończona w ciągu 3 lat od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek
Wszystkie wydatki muszą być udokumentowane fakturami wystawionymi przez podatników VAT czynnych
Ulga przysługuje tylko na budynki już istniejące (nie dotyczy budynków w budowie)
Budynek musi być oddany do użytkowania przed rozpoczęciem termomodernizacji
Instalacja fotowoltaiczna musi być trwale związana z budynkiem

Łączenie ulgi z dotacjami

Ważną zaletą ulgi termomodernizacyjnej jest możliwość jej łączenia z innymi formami dofinansowania, jednak z pewnymi zastrzeżeniami:

Odliczeniu podlegają tylko wydatki poniesione faktycznie przez podatnika (nierefundowane w ramach dotacji)
Jeśli otrzymano dotację z programu "Mój Prąd" lub "Czyste Powietrze", można odliczyć tylko tę część wydatków, która nie została dofinansowana

Przykład rozliczenia ulgi termomodernizacyjnej:

Koszt instalacji fotowoltaicznej: 35 000 zł

Dotacja z "Mój Prąd": 6 000 zł

Wydatek własny (możliwy do odliczenia): 29 000 zł

Korzyść podatkowa przy stawce 17%: 4 930 zł

Korzyść podatkowa przy stawce 32%: 9 280 zł

Łączna korzyść (dotacja + ulga przy 17%): 10 930 zł (31,2% kosztów instalacji)

Ulga termomodernizacyjna to bardzo atrakcyjna forma wsparcia, zwłaszcza dla osób o wyższych dochodach, które płacą podatek według stawki 32%. W połączeniu z dotacją z programu "Mój Prąd" pozwala znacząco obniżyć koszt instalacji fotowoltaicznej.

Programy gminne i regionalne

Oprócz ogólnopolskich programów dofinansowania, wiele gmin i województw wprowadza własne programy wsparcia dla odnawialnych źródeł energii, w tym fotowoltaiki. Te lokalne inicjatywy często są finansowane ze środków unijnych w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych.

Najważniejsze rodzaje programów lokalnych

Gminne/miejskie programy dotacji

Wiele gmin oferuje własne programy dofinansowania OZE. Wsparcie może wynosić od 1 000 do nawet 10 000 zł na instalację, w zależności od budżetu gminy i warunków programu.

Przykładowe miasta: Kraków, Wrocław, Poznań, Gdańsk

Wojewódzkie programy parasolowe

Projekty realizowane przez urzędy marszałkowskie we współpracy z gminami, gdzie samorząd występuje jako beneficjent zbiorowy, a mieszkańcy jako użytkownicy końcowi. Dofinansowanie może sięgać 60-85% kosztów kwalifikowanych.

Aktywne województwa: Podkarpackie, Małopolskie, Lubelskie, Śląskie

Programy antysmogowe

Lokalne programy walki z niską emisją, które obok wymiany pieców często wspierają również instalację OZE jako uzupełniający element modernizacji energetycznej budynków.

Przykładowe regiony: Aglomeracja Śląska, Małopolska, Mazowsze

Jak znaleźć programy lokalne?

Informacji o lokalnych programach wsparcia należy szukać w:

Urzędach gminy/miasta (najczęściej w wydziałach ochrony środowiska)
Urzędach marszałkowskich (wydziały odpowiedzialne za RPO)
Punktach informacyjnych funduszy europejskich
Na stronach internetowych samorządów i w lokalnych biuletynach informacyjnych

Ważne informacje o programach lokalnych:

Mają ograniczony budżet i często funkcjonują na zasadzie "kto pierwszy, ten lepszy"
Często wymagają złożenia wniosku przed rozpoczęciem inwestycji
Mogą mieć dodatkowe wymagania techniczne dla instalacji
Zasady łączenia z innymi dotacjami mogą się różnić w zależności od programu

Ze względu na dużą różnorodność programów lokalnych i ich zmienność w czasie, rekomendujemy konsultację z doradcą energetycznym lub bezpośredni kontakt z urzędem gminy/miasta, aby uzyskać najbardziej aktualne informacje o dostępnych w danym regionie programach wsparcia.

System rozliczeń Net-Billing

Od kwietnia 2022 roku w Polsce obowiązuje nowy system rozliczeń dla prosumentów - net-billing, który zastąpił wcześniejszy system net-metering. Choć nie jest to bezpośrednia forma dofinansowania, system ten wpływa na opłacalność inwestycji w fotowoltaikę i sposób rozliczania nadwyżek energii.

Zasady systemu net-billing

W systemie net-billing:

Prosument sprzedaje nadwyżki energii wprowadzone do sieci po cenie rynkowej (cena giełdowa energii)
Prosument kupuje energię z sieci po standardowych cenach detalicznych
Wartość sprzedanej energii jest gromadzona na wirtualnym koncie prosumenta (tzw. depozycie)
Środki z depozytu można wykorzystać do opłacenia rachunków za energię elektryczną w ciągu 12 miesięcy

Porównanie Net-Billing vs Net-Metering

Aspekt	Net-Billing (obecny system)	Net-Metering (poprzedni system)
Jednostka rozliczeniowa	Wartość pieniężna (PLN)	Ilość energii (kWh)
Cena energii oddanej do sieci	Cena rynkowa (giełdowa)	80% (instalacje do 10 kW) lub 70% (10-50 kW) ceny detalicznej
Okres rozliczeniowy	12 miesięcy	12 miesięcy
Opłacalność autokonsumpcji	Wysoka - korzystniej zużywać własną energię	Niższa - podobna korzyść z oddania do sieci
Wpływ na dobór instalacji	Warto dokładnie dopasować moc do profilu zużycia	Możliwe przewymiarowanie instalacji

Wpływ net-billingu na opłacalność fotowoltaiki

System net-billing zmienia podejście do projektowania instalacji fotowoltaicznych:

Zwiększa znaczenie autokonsumpcji (im więcej energii zużywamy na bieżąco, tym wyższa rentowność)
Zachęca do instalacji magazynów energii, aby zwiększyć wykorzystanie własnej energii
Promuje systemy zarządzania energią, które optymalizują zużycie w zależności od produkcji
Wydłuża czas zwrotu inwestycji w porównaniu do net-meteringu

Dla kogo net-billing pozostaje opłacalny?

Mimo zmian w systemie rozliczeń, inwestycja w fotowoltaikę nadal może być opłacalna szczególnie dla:

Gospodarstw domowych o wysokim zużyciu energii w ciągu dnia (praca zdalna, klimatyzacja itp.)
Inwestorów mogących zainwestować w magazyn energii
Osób korzystających z programów dofinansowania, które obniżają początkowy koszt inwestycji
Właścicieli pomp ciepła, samochodów elektrycznych lub innych urządzeń zwiększających autokonsumpcję

Preferencyjne finansowanie

Oprócz bezpośrednich dotacji, prosumenci mogą korzystać z preferencyjnych form finansowania instalacji fotowoltaicznych, które pozwalają rozłożyć koszt inwestycji w czasie.

Program "Czyste Powietrze" z dotacją na częściową spłatę kapitału kredytu

W ramach programu "Czyste Powietrze" możliwe jest uzyskanie preferencyjnego kredytu bankowego na termomodernizację, w tym instalację fotowoltaiczną, z dotacją przeznaczoną na częściową spłatę kapitału kredytu.

Kredyt udzielany jest przez banki współpracujące z NFOŚiGW
Dotacja może pokryć do 30-90% kosztów kwalifikowanych (w zależności od grupy dochodowej)
Spłata następuje po otrzymaniu dotacji
Wymagany jest wkład własny (minimum 10%)

Kredyty bankowe "EKO"

Wiele banków komercyjnych oferuje specjalne kredyty ekologiczne na inwestycje w OZE, w tym fotowoltaikę:

Niższe oprocentowanie niż standardowe kredyty konsumpcyjne
Dłuższe okresy kredytowania (nawet do 10-15 lat)
Uproszczone procedury weryfikacji
Często bez prowizji za udzielenie kredytu

Leasing konsumencki

Alternatywną formą finansowania jest leasing konsumencki, oferowany przez niektóre firmy instalacyjne i instytucje finansowe:

Brak konieczności angażowania własnych środków na początku
Raty dopasowane do przewidywanych oszczędności na rachunkach za energię
Możliwość wykupu instalacji po zakończeniu okresu leasingu
Często obejmuje serwis i ubezpieczenie instalacji

Optymalne finansowanie fotowoltaiki

Najkorzystniejszym rozwiązaniem finansowym jest często kombinacja różnych form wsparcia:

Dotacja z programu "Mój Prąd" na pokrycie części kosztów początkowych
Preferencyjny kredyt bankowy na sfinansowanie pozostałej kwoty
Ulga termomodernizacyjna do odliczenia wydatków niepokrytych dotacją

Taka strategia pozwala zminimalizować wydatki własne i przyspieszyć okres zwrotu inwestycji.

Jak skutecznie ubiegać się o dotacje

Uzyskanie dofinansowania do instalacji fotowoltaicznej wymaga odpowiedniego przygotowania i spełnienia wymagań formalnych. Poniżej przedstawiamy praktyczne wskazówki, jak zwiększyć szansę na uzyskanie wsparcia.

Przygotowanie do złożenia wniosku o dotację

Wybór odpowiedniego programu

Przeanalizuj dostępne opcje dofinansowania i wybierz program najlepiej dopasowany do Twojej sytuacji. Porównaj wysokość dotacji, wymagania techniczne i formalności związane z każdym programem.
Weryfikacja warunków technicznych

Upewnij się, że planowana instalacja spełnia wszystkie wymagania techniczne programu (moc, komponenty, normy itp.). Dostosuj projekt do wymogów programu, z którego chcesz skorzystać.
Wybór certyfikowanego wykonawcy

Niektóre programy wymagają, aby instalacja była wykonana przez certyfikowanych wykonawców. Sprawdź, czy Twój instalator posiada odpowiednie uprawnienia.
Prawidłowe dokumentowanie wydatków

Zadbaj o właściwe udokumentowanie wszystkich kosztów (faktury zgodne z wymogami programu, z odpowiednim opisem inwestycji).
Terminowość

Przestrzegaj terminów składania wniosków. W niektórych programach (np. gminnych) obowiązuje zasada "kto pierwszy, ten lepszy".

Najczęstsze błędy przy ubieganiu się o dotacje

Niepełna dokumentacja

Brak wymaganych załączników, certyfikatów czy oświadczeń może skutkować odrzuceniem wniosku. Dokładnie sprawdź listę wymaganych dokumentów.

Niewłaściwa kolejność działań

W niektórych programach wniosek musi być złożony przed rozpoczęciem inwestycji, w innych - dopiero po jej zakończeniu. Nieprawidłowa sekwencja działań może skutkować utratą dofinansowania.

Nieodpowiednie faktury

Faktury muszą być wystawione na właściwego beneficjenta, zawierać odpowiednie opisy i wyszczególnienia kosztów. Upewnij się, że Twoje faktury spełniają wszystkie wymogi programu.

Niespełnienie kryteriów technicznych

Niektóre programy mają szczegółowe wymogi co do parametrów komponentów czy minimalnej efektywności energetycznej. Upewnij się, że Twoja instalacja spełnia te kryteria.

Usługi doradcze i wsparcie

Ze względu na złożoność procedur i wymogów formalnych, warto rozważyć skorzystanie z usług doradczych:

Doradcy energetyczni NFOŚiGW - świadczą bezpłatne konsultacje w zakresie programów dofinansowania
Punkty informacyjne funduszy europejskich - udzielają informacji o dotacjach unijnych
Firmy instalacyjne - wiele firm fotowoltaicznych oferuje pomoc w przygotowaniu i złożeniu wniosków o dofinansowanie
Doradcy finansowi - mogą pomóc w opracowaniu optymalnej strategii finansowania łączącej różne formy wsparcia

Podsumowanie i porównanie programów

W 2023 roku w Polsce dostępnych jest kilka form wsparcia finansowego dla osób inwestujących w fotowoltaikę. Poniżej przedstawiamy porównanie głównych opcji dofinansowania.

Program	Maksymalna kwota wsparcia	Dla kogo najlepszy	Najważniejsze warunki	Łączenie z innymi formami wsparcia
Mój Prąd 5.0	Do 30 000 zł (z magazynem energii)	Prosumenci planujący kompleksowe instalacje z magazynami energii	Rozliczanie w systemie net-billing, instalacja 2-10 kW	Można łączyć z ulgą termomodernizacyjną
Czyste Powietrze	5 000 - 15 000 zł (zależnie od grupy dochodowej)	Osoby o niższych dochodach, planujące kompleksową termomodernizację	Wymiana źródła ciepła, wymogi dotyczące efektywności energetycznej	Nie można łączyć z Mój Prąd, można z ulgą termomodernizacyjną
Ulga termomodernizacyjna	Do 53 000 zł odliczenia od dochodu	Podatnicy PIT o wyższych dochodach	Posiadanie istniejącego budynku jednorodzinnego, faktury od podmiotu z VAT czynnym	Można łączyć z innymi dotacjami, odliczając tylko faktyczne wydatki
Programy lokalne	Różne, zazwyczaj 5 000 - 20 000 zł	Mieszkańcy gmin i województw z aktywnymi programami	Zależne od konkretnego programu	Zależne od warunków programu

Rekomendacje dotyczące wyboru programu wsparcia

Instalacja standardowa (tylko panele)

Rekomendacja: Program "Mój Prąd" (6 000 zł) + ulga termomodernizacyjna

Ta kombinacja pozwala uzyskać dotację bezzwrotną oraz korzyść podatkową, co znacząco obniża koszt inwestycji.

Instalacja z magazynem energii

Rekomendacja: Program "Mój Prąd" (do 30 000 zł) + ulga termomodernizacyjna

Wysokie dofinansowanie z MP 5.0 sprawia, że inwestycja w magazyn energii staje się znacznie bardziej opłacalna.

Niskie dochody + kompleksowa termomodernizacja

Rekomendacja: Program "Czyste Powietrze" (do 15 000 zł na fotowoltaikę + dofinansowanie innych działań) + ulga termomodernizacyjna

Przy niższych dochodach "Czyste Powietrze" oferuje wyższy poziom dofinansowania niż "Mój Prąd".

Wybór optymalnego programu dofinansowania zależy od indywidualnej sytuacji, planowanego zakresu inwestycji oraz możliwości finansowych. W SolarPol oferujemy kompleksowe doradztwo w zakresie doboru najkorzystniejszych form wsparcia oraz pomoc w przygotowaniu i złożeniu wniosków o dofinansowanie.

Skontaktuj się z naszym doradcą